Ana-María Novella-Cámara, Barcelona (Espanha)
Clara Romero-Pérez, Sevilla (Espanha)
Palavras chave
Participação, infância, ambiente virtual, cultura participativa, direitos da criança, governo municipal
Resumo
As políticas para infância em nível local estimulam iniciativas nos municípios para promover a participação infantil. Neste artigo, nos centramos na política local como espaço promotor de participação e de cidadania infantil por meio da mediação digital, visto que esse ambiente imediato é onde os direitos da criança e do adolescente são exercidos e promovidos. O estudo busca analisar quais são as contribuições percebidas pelas lideranças municipais (cargos eleitos e figuras técnicas) a partir do ambiente digital e que uso fazem dele para impulsionar a participação infantil no município. Este estudo faz parte de um projeto nacional que conta com a colaboração das entidades Associação Internacional de Cidades Educadoras (AICE) e Cidades Amigas da Criança (CAI-Unicef). Participaram 279 indivíduos (191 personalidades técnicas e 88 cargos eleitos) procedentes de 179 municípios espanhóis associados à AICE e/ou à CAI. Os dados foram coletados em 2020. Foram aplicados dois questionários elaborados ad hoc. Dois dos resultados mais significativos do estudo são: a) a descoberta da variável que estabelece diferenças entre aquelas figuras técnicas que mediam a participação infantil em ambientes tecnológicos e aquelas que não o fazem; b) a utilização do ambiente digital como espaço interativo para fins informativos. Conclui-se que existe necessidade de repensar o ambiente digital como espaço participativo e incrementar o uso da tecnologia a serviço da cidadania infantil.
Referências
Asamblea General de las Naciones Unidas (Ed.) (2015). Agenda 2030 para el desarrollo sostenible. https://bit.ly/3aSDXpj
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Cáceres-Zapatero, M.D., Brändle, G., & Ruiz-San-Román, J.A. (2015). Hacia la construcción de una ciudadanía digital. Nuevos modelos de participación y empoderamiento a través de Internet. Prisma Social, 15, 643-684. https://bit.ly/3qauQqx
Cho, A., Byrne, J., & Pelter, Z. (2020). Digital civic engagement by young people. Unicef Office of Global Insight and Policy. https://uni.cf/3p3dKtv
Claro, M., Alfaro, A., Palma, A., & Ochoa, J.M. (2020). Participación de niños, niñas y adolescentes en el mundo digital. In D. Trucco, & A. Palma (Eds.). Infancia y adolescencia en la era digital. Un Informe comparativo de los estudios de Kids Online del Brasil, Costa Rica y el Uruguay. Naciones Unidas. https://bit.ly/2MS8prQ
Comité de los Derechos del Niño de las Naciones Unidas (Ed.) (2016). Observación general nº 20 sobre la efectividad de los derechos del niño durante la adolescencia. https://bit.ly/371fHjJ
Consejo de Europa (Ed.) (2012). Recomendación del Consejo de Europa sobre la participación de niños y jóvenes menores de 18 años de edad. https://bit.ly/2Z6c4Vv
Convención sobre los Derechos del Niño (Ed.) (1989). Adoptada y abierta a la firma y ratificación por la Asamblea General en su Resolución 44/25. https://bit.ly/3usqu00
Link DOI | Link Google Scholar
Council of Europe (Ed.) (2016). Council of Europe strategy for the rights of the child (2016-2021). https://bit.ly/3tLyJUX
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Díaz-Aldret, A. (2017). Participación ciudadana en la gestión y en las políticas públicas. Gestión y Política Pública, 26(2). 341-379. https://bit.ly/3vHRTv7
Link DOI | Link Google Scholar
García, P.D. (2019). El método comparativo constante y sus potencialidades para el estudio de políticas educativas para la escuela secundaria en Latinoamérica. Revista Latinoamericana de Educación Comparada, 10(15), 27-43. https://bit.ly/3cKaBfv
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Hart, R. (1992). Children’s participation. From tokenism to citizenship. Innocenti Essay nº4. International Child Development Centre. https://bit.ly/3dc3yMY
Innerarity, D. (2020). Una teoría de la democracia compleja. Gobernar en el siglo XXI. Galaxia de Gutenberg. https://bit.ly/33BQV7O
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Livingstone, S., Lievens, E., & Carr, J. (2020). Handbook for policymakers on the rights of the child in the digital environment. Council of Europe. https://bit.ly/3db4cu6
Lobera, J., & Rubio, R. (2015). Nativos digitales: ¿Hacia una nueva participación política? Revista de Estudios de Juventud, 108, 145-160. https://bit.ly/37hxZ0s
Morilla-Luchena, A., Borrego-Aleés, I., Orgambidez-Ramos, A., & Vázquez-Aguado, O. (2019). Aspectos psicosociales y calidad de vida laboral en los profesionales de la intervención social. Prisma Social, 26, 131-158. https://bit.ly/2LYUAaG
Murden, A., & Cadenasso, J. (2018). Ser joven en la era digital. Una aproximación a los procesos de construcción de subjetividad. CEPAL-Fundación SM. https://bit.ly/2ZeaalB
Parés, M. (2017). Repensar la participación de la ciudadanía en el mundo local. Diputación de Barcelona. https://bit.ly/3w2tDUR
Pavez, I. (2014). Los derechos de la infancia en la era de Internet. América Latina y las nuevas tecnologías. Naciones Unidas. https://bit.ly/3s0iRfA
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Save the Children Sweden (Ed.) (2020). A mapping of child participation iniciatives in public decisión making and monitoring processes. https://bit.ly/2ZyRGN1
Smahel, D., Machackova, H., Mascheroni, G., Dedkova, L., Staksrud, E., Ólafsson, K., Livingstone, S., & Hasebrink, U. (2020). EU Kids Online 2020: Survey results from 19 countries. EU Kids Online. https://bit.ly/3s7Dmaq
Link DOI | Link Google Scholar
Tonucci, F. (1997). La ciudad de los niños. Barcanova.
Link DOI | Link Google Scholar
Unesco (Ed.) (2019). Enseñando y aprendiendo para una participación transformadora. UNESCO. https://bit.ly/3qDTuzY
Unicef (Ed.) (2016). Los derechos de la infancia y el Internet. Unicef. https://bit.ly/3sf2UCF
Unicef (Ed.) (2019). Child participation in local gobernance. A Unicef Guidance Note. https://uni.cf/2Z9MvCJ
Technical information
Recebido: 26-02-2021
Revisado: 26-03-2021
Aceite: 27-04-2021
OnlineFirst: 15-06-2021
Data de publicação: 01-10-2021
Tempo de revisão do artigo: 28 dias | Tempo médio de revisão do número 69: 30 dias
Tempo de aceitação do artigo: 59 dias | Tempo médio de aceitação do número 69: 68 dias
Tempo de edição da pré-impressão: 171 dias | Tempo médio de edição pré-impressão do número 69: 180 dias
Tempo de processamento do artigo: 216 dias | Tempo médio de processamento do número 69: 225 dias
Métricas
Métricas deste artigo
Vistas: 23074
Leituras dos resumos: 20894
Descargas em PDF: 2180
Métricas completas do Comunicar 69
Vistas: 242670
Leituras dos resumos: 213572
Descargas em PDF: 29098
Citado por
Citas em Web of Science
Serrano, D; Ramirez, AA and Palazuelos, IJ. Distance Education: Possibilities of Inclusion and Student Participation REICE. Revista Iberoamericana Sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educacion, 2022.
https://doi.org/10.15366/reice2022.20.2.002
Riadigos, J and Gradaille, R. The Forum for the participation of children and teenagers in Teo: A socio-educational context that enables children's right to participation CHILDREN AND YOUTH SERVICES REVIEW, 2023.
https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2023.107112
Puig, MS; Porto, HP; (...); Estrada, MRB. Child and youth participation in the municipality. Discourses and political strategies in Andalusia, Catalonia and Galicia BORDON-REVISTA DE PEDAGOGIA, 2023.
https://doi.org/10.13042/Bordon.2023.96468
Serrano-Arenas, D. Educational videos as strategies to trigger learning ALOMA-REVISTA DE PSICOLOGIA CIENCIES DE L EDUCACIO I DE L ESPORT, 2023.
Citas em Scopus
Serrano, Denys; Ramírez, Alma A. ; Palazuelos, Isaac J.. Distance Education: Possibilities of Inclusion and Student Participation), REICE. Revista Iberoamericana Sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educacion, .
https://doi.org/10.15366/reice2022.20.2.002
Serrano-Arenas, D.. Educational videos as strategies to trigger learning ), Aloma, .
https://doi.org/10.51698/aloma.2023.41.1.131-140
Couso, J.R., Pernas, R.G.. The Forum for the participation of children and teenagers in Teo: A socio-educational context that enables children's right to participation ), Children and Youth Services Review, .
Citas em Google Scholar
Spaces for learning, places for relationships and democratic citizenship in the contemporary city R Biagioli, JG Monteagudo… - Formazione & …, 2022 - ojs.pensamultimedia.it
https://ojs.pensamultimedia.it/index.php/siref/article/view/5733
Serrano, D., Ramírez, A. A., & Palazuelos, I. J. (2022). Educación a Distancia: Posibilidades de Inclusión y Participación Estudiantil. REICE: Revista Iberoamericana sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educación, 20(2), 29-46.
https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=8374775
Más allá de la ficción: medios digitales, violencia, política y reivindicación IJP Rojo - PAAKAT: Revista de Tecnología y Sociedad, 2022 - udgvirtual.udg.mx
http://www.udgvirtual.udg.mx/paakat/index.php/paakat/article/view/747
Los vídeos educativos como estrategias detonantes de aprendizaje D Serrano - Aloma: Revista de Psicologia, Ciències de l'Educació i …, 2023 - revistaaloma.net
http://revistaaloma.net/index.php/aloma/article/view/625
Más allá de la ficción: medios digitales, violencia y reivindicación IJP Rojo - PAAKAT: Revista de Tecnología y Sociedad, 2022 - udgvirtual.udg.mx
http://www.udgvirtual.udg.mx/paakat/index.php/paakat/article/view/747
A participación infantil municipal en Galiza: percepcións e escenarios de oportunidade na construción de cidadanía X Riádigos Couso - dspace.usc.es
Métricas alternativas
Como citar
Novella-Cámara, A., Romero-Pérez, C., Melero, H., & Noguera-Pigem, E. (2021). Children’s participation, local policy and the digital environment: Visions and uses among Spanish municipalities. [Participación infantil, política local y entorno digital: Visiones y usos en municipios españoles]. Comunicar, 69, 33-43. https://doi.org/10.3916/C69-2021-03