Palabras clave

Ética, publicación científica, instrucciones a autores, política editorial, fraude científico, Ciencias Sociales, España, Iberoamérica

Resumen

El proceso de publicación de un artículo debe basarse en la credibilidad, la verdad y la autenticidad. La inclusión de normas éticas en la política editorial científica se concibe como una medida preventiva y disuasoria de conductas inapropiadas. Dada la escasez de estudios sobre ética y publicación científica en Ciencias Sociales y, en particular, en España e Iberoamérica, esta investigación analiza la política editorial antifraude de las revistas españolas y latinoamericanas indexadas en el JCR en Ciencias Sociales (2014). Para cumplir nuestro objetivo, se utilizaron como muestra objeto de estudio 104 revistas y en las instrucciones a autores se examinaron una serie de principios de actuación ética: 1) Derechos de las personas que participan en la investigación; 2) Protección del bienestar de los animales objeto de experimentación; 3) Conflicto de interés; 4) Envío y publicación de manuscritos. Nuestros resultados apuntan que el carácter inédito de la investigación, así como la prohibición del envío simultáneo de los trabajos a otras revistas son los temas que aparecen con más frecuencia. Pese al intento de sociedades de edición científica como ICMJE y COPE por estandarizar los asuntos que afectan al fraude en la ciencia, su incidencia es exigua en las publicaciones objeto de estudio. Dada la dispersión normativa analizada, se retoma la necesidad detectada por otros autores de desarrollar un código ético uniforme para las disciplinas de Ciencias Sociales.

Ver infografía

Referencias

Angelski, C., Fernández, C.V., Weijer, C., & Gao, J. (2012). The Publication of Ethically Uncertain Research: Attitudes and Practices of Journal Editors. BMC Medical Ethics, 13(4), 1-6. doi: http://dx.doi.org/10.1186/1472-6939-13-4

Link DOI | Link Google Scholar

Atlas, M.C. (2003). Emerging Ethical Issues in Instructions to Authors of High-impact Biomedical Journals. Journal of the Medical Library Association, 91(4), 442-449 (http://goo.gl/A7mPQY) (14/10/2015).

Link Google Scholar

Avanzas, P., Bayes-Genis, A., Pérez, L., Sanchis, J., & Heras, M. (2011). Consideraciones éticas de la publicación de artículos científicos. Revista Española de Cardiología, 64(5), 427-429. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.recesp.2011.02.006

Link DOI | Link Google Scholar

Baiget, T. (2010). Ética en revistas científicas. Ibersid, 4, 59-65 (http://goo.gl/3pRk1x) (2016-03-07).

Link Google Scholar

Baiget, T., & Torres-Salinas, D. (2013). Informe APEI sobre publicación en revistas científicas. Gijón: Asociación Profesional de Especialistas en Información (http://goo.gl/ZjjwOV) (2015-10-14).

Link Google Scholar

Bebeau, M.J., & Davis, E.L. (1996). Survey of Ethical Issues in Dental Research. Journal of Dental Research, 75 (2), 845-855. doi: http://dx.doi.org/10.1177/00220345960750021901

Link DOI | Link Google Scholar

Beisiegel, U. (2010). Research Integrity and Publication Ethics. Atherosclerosis 212, 383-385. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.atherosclerosis.2010.01.050

Link DOI | Link Google Scholar

Bosch, X., Hernández, C., Pericas, J.M., Doti, P., & Maruši?, A. (2012). Misconduct Policies in High-Impact Biomedical Journals. PloS ONE, 7(12). doi: http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0051928

Link DOI | Link Google Scholar

Brackbill, Y., & Hellegers, A.E. (1980). Ethics and Editors. Hastings Center Report, 10(2), 20-24.

Link DOI | Link Google Scholar

Camargo, O. (2012). La autoría inmerecida en las publicaciones. Revista Redbioética/UNESCO, 1(5), 19-31 (http://goo.gl/OB6mRL) (2015-10-14).

Link Google Scholar

Campanario, J.M. (2003). Cómo escribir y publicar un artículo científico: cómo estudiar y aumentar su impacto. Revista española de documentación científica, 26(4), 461-463 (http://goo.gl/76bV9U) (2015-10-14).

Link Google Scholar

Committee on Publication Ethics (COPE) (2011). Responsible Research Publication: International Standards for Authors (http://goo.gl/dbru5Y) (2015-10-14).

Link Google Scholar

Delgado, E., & Ruiz, R. (2009). La comunicación y edición científica: fundamentos conceptuales. In C. García, & J. Vílchez (Coords.), Homenaje a Isabel de Torres Ramírez: estudios de documentación dedicados a su memoria (pp. 131-150). Granada: Universidad de Granada (http://goo.gl/l0Brd9) (2015-10-14).

Link Google Scholar

Delgado, E., Ruiz-Pérez, R., & Jiménez-Contreras, E. (2006). La edición de revistas científicas: directrices, criterios y modelos de evaluación. Madrid: Fundación Española para la Ciencia y la Tecnología (http://goo.gl/swj8fe) (2015-10-14).

Link Google Scholar

Delgado, E., Torres-Salinas, D., & Roldán, A. (2007). El fraude en la ciencia: reflexiones a partir del caso Hwang. El Profesional de la Información, 16(2), 143-150 (http://goo.gl/Cr6L4L) (2015-10-14).

Link Google Scholar

Fonseca-Mora, M.C., Tur-Viñes, V., & Gutiérrez-San-Miguel, B. (2014). Ética y revistas científicas españolas de Comunicación, Educación y Psicología: la percepción editora. Revista Española de Documentación Científica, 37(4), 1-12. doi: http://dx.doi.org/10.3989/redc.2014.4.1151

Link DOI | Link Google Scholar

García, A.M., & Borrell, C. (2012). En defensa de Gaceta Sanitaria. Gaceta Sanitaria, 26(2), 105-106. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.gaceta.2012.01.004

Link DOI | Link Google Scholar

Giménez-Toledo, E. (2015). La evaluación de la producción científica: breve análisis crítico. Relieve, 21(1), 1-9. doi: http://dx.doi.org/10.7203/relieve.21.1.5160

Link DOI | Link Google Scholar

International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) (2014). Recommendations for the Conduct, Reporting, Editing and Publication of Scholarly Work in Medical Journals (http://goo.gl/HQEfH5) (2015-10-14).

Link Google Scholar

Pitak, P., Bauer, U., & al. (2010). Ethical Issues in Instructions to Authors of Journals in Oral-craniomaxillofacial/facial Plastic Surgery and Related Specialities. Journal of Cranio-Maxillo-Facial Surgery, 38, 554-559. doi: http://dx.doi.org/ 10.1016/j.jcms.2010.02.012

Link DOI | Link Google Scholar

Resnik, D.B., Patrone, D., & Peddada, S. (2010). Research Misconduct Policies of Social Science Journals and Impact Factor. Accountability in Research: Policies and Quality Assurance, 17(2), 79-84. doi: http://dx.doi.org/10.1080/08989621003641181

Link DOI | Link Google Scholar

Resnik, D.B., Peddada, S., & Brunson, W. (2009). Research Misconduct Policies of Scientific Journals. Accountability in Research: Policies and Quality Assurance, 16(5), 254-267. doi: http://dx.doi.org/10.1080/08989620903190299

Link DOI | Link Google Scholar

Tavares, M.M. (2011). El peer review de las revistas científicas en Humanidades y Ciencias Sociales: políticas y prácticas editoriales declaradas. Revista Española de Documentación Científica, 34(2), 141-164. doi: http://dx.doi.org/10.3989/redc.2011.2.796

Link DOI | Link Google Scholar

Tur-Viñes, V., Fonseca-Mora, M.C., & San-Miguel-Gutiérrez, B. (2013). Ética y conflictos de autoría en la publicación científica. La opinión del editor. In G. González, J. Gómez, & V. Agulló (Coords.), La colaboración científica: una aproximación multidisciplinar (pp.153-165). Valencia: Nau Llibres.

Link Google Scholar

Wager, E., Fiack, S., Graf, C., Robinson, A., & Rowlands, I. (2009). Science Journal Editors’ Views on Publication Ethics: Results of an International Survey. Journal of Medical Ethics, 35, 348-353. doi: http://dx.doi.org/10.1136/jme.2008.028324

Link DOI | Link Google Scholar

Fundref

Este trabajo no tiene ningún soporte financiero

Crossmark

Ficha técnica

Recibido: 03-11-2015

Revisado: 15-12-2015

Aceptado: 22-02-2016

OnlineFirst: 15-05-2016

Fecha publicación: 01-07-2016

Tiempo de revisión del artículo : 42 (en días) | Media de tiempo de revisión de los manuscritos del número 48: 29 (en días)

Tiempo de aceptación del artículo: 111 (en días) | Media tiempo aceptación de los manuscritos del número 48: 73 (en días)

Tiempo de edición OnlineFirst: 195 (en días) | Media tiempo edición de los OnlineFirst del número 48: 157 (en días)

Tiempo de publicacicón final del artículo: 240 (en días) | Media tiempo de publicación final de los articulos del número 48: 202 (en días)

Métricas

Métricas de este artículo

Vistas: 27355

Lectura del abstract: 22173

Descargas del PDF: 5182

Métricas completas de Comunicar 48

Vistas: 432646

Lectura del abstract: 309688

Descargas del PDF: 122958

Citado por

Citas en Web of Science

Izarra Vielma, Douglas A.; Valentina Romero, Paola; . Ethics in the scientific communication: an overview through education journals PRAXIS SOCIOLOGICA, 2017.

https://doi.org/#EANF#

Diaz-Campo, Jesus; Segado-Boj, Francisco; . The authorship conflicts in journals of the Journal Citation Reports (JCR). Ethical criteria in the education journals BID-TEXTOS UNIVERSITARIS DE BIBLIOTECONOMIA I DOCUMENTACIO, 2017.

https://doi.org/#EANF#

Arias-Flores, Hugo; Maldonado, Cesar Guevara; Jadan-Guerrero, Janio; Bonilla-Jurado, Diego; . A look at investigation through open journal system and screen reading systems REVISTA PENSAMIENTO AMERICANO, 2018.

https://doi.org/10.21803/pensam.v11i21.148

Hosseini, Mohammad; Gordijn, Bert; . A review of the literature on ethical issues related to scientific authorship SCIENCE COMMUNICATION, 2020.

https://doi.org/10.1080/08989621.2020.1750957

Dolores Meneses-Fernandez, Maria; Dolores Santana-Hernandez, Juana; . JOURNALISTIC CONSTRUCTION OF SCIENTIFIC MALPRACTICE: ANALYSIS IN DIGITAL NEWS MEDIA PRISMA SOCIAL, 2020.

https://doi.org/#EANF#

#EANF#; . Editorial transparency in Mexican scientific journals on Education: Towards a comprehensive management of editorial policies in scientific periodicals Investigación bibliotecológica, 2021.

https://doi.org/10.22201/iibi.24488321xe.2021.87.58340

Fernandez Bajon, Maria Teresa; Guerra Gonzalez, Jenny Teresita; . Editorial transparency in Mexican scientific journals on Education: Towards a comprehensive management of editorial policies in scientific periodicals REVISTA ESPANOLA DE DOCUMENTACION CIENTIFICA, 0.

https://doi.org/#EANF#

#EANF#; . Further reflections on the editorial policy of Medicentro Electronic Journal Medicentro Electrónica, 2018.

https://doi.org/#EANF#

Citas en Scopus

Hosseini, M., Gordijn, B. . A review of the literature on ethical issues related to scientific authorship), Accountability in Research, .

https://doi.org/10.1080/08989621.2020.1750957

Díaz-Campo, J., Segado-Boj, F.. Els conflictes d'autoria en les revistes del Journal Citation Reports (JCR). Criteris ètics en les revistes d'educació), BiD, .

Link Google Scholar

Meneses-Fernández, M.D., Santana-Hernández, J.D. . Journalistic construction of scientific malpractice: Analysis in digital news media | [Construcción periodística de la mala praxis científica: Análisis en diarios digitales]), Prisma Social, .

Link Google Scholar

Bajón, M.T.F., González, J.T.G. . Editorial transparency in Mexican scientific journals on education: Towards a comprehensive management of editorial policies in scientific periodicals | [Transparencia editorial en revistas científicas Mexicanas de educación: Hacia una gestión integral de las políticas editoriales en las publicaciones periódicas científicas]), Investigacion Bibliotecologica, .

https://doi.org/10.22201/iibi.24488321xe.2021.87.58340

Malički, M., Jerončić, A., Aalbersberg, I.J.J., Bouter, L., ter Riet, G.. Systematic review and meta-analyses of studies analysing instructions to authors from 1987 to 2017), Nature Communications, .

https://doi.org/10.1038/s41467-021-26027-y

Citas en Google Scholar

Damasio, E. (2017). Práticas de má conduta na comunicação científica e o fluxo editorial: um estudo com editores de revistas científicas SciELO.

http://repositorio.ibict.br/handle/123456789/946

Fernández-Ramos, A. (2017). Estrategias y herramientas tecnológicas para evitar el plagio académico. In La infodiversidad y el uso ético del conocimiento individual y colectivo (pp. 253-275). IIBI, UNAM.

http://eprints.rclis.org/31326/

Díaz-Campo, J., & Segado-Boj, F. (2017). Los conflictos de autoría en las revistas del Journal Citation Reports (JCR). Criterios éticos en las revistas de educación. BiD, (39).

...

López de la Cruz, Y. (2018). Further reflections on the editorial policy of Medicentro Electronic Journal. Medicentro, 22(1), 102-105.

https://www.medigraphic.com/pdfs/medicentro/cmc-2018/cmc181r.pdf

Rojas, S. J. O., & Urizar, C. A. (2018). Desconocimiento sobre plagio en estudiantes de ciencias de la salud. Discover Medicine, 2(1), 9-10.

https://www.revdiscovermedicine.com/index.php/inicio/article/view/121

DÍAZ-CAMPO, J. E. S. Ú. S., & SEGADO-BOJ, F. R. A. N. C. I. S. C. O. (2017). Els conflictes d'autoria en les revistes del Journal Citation Reports (JCR). Criteris ètics en les revistes d'educació.

http://bid.ub.edu/39/diaz.htm

López de la Cruz, Y. (2018). Otra reflexión sobre política editorial de la revista Medicentro Electrónica. Medicentro Electrónica, 22(1), 102-105.

http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1029-30432018000100018

Vielma, D. A. I., & Romero, P. V. (2017). Ética en la comunicación científica: una visión en revistas del área de la educación. Praxis sociológica, (22), 65-80.

https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=6313644

Lorenzo, S. (2018). Presencia de la comunidad científica de investigadores de la Universidad Central “Marta Abreu” de Las Villas en la Web (Doctoral dissertation, Universidad Central “Marta Abreu” de Las Villas).

http://dspace.uclv.edu.cu/handle/123456789/10187

Hosseini, M., & Gordijn, B. (2020). A review of the literature on ethical issues related to scientific authorship. Accountability in Research, (just-accepted).

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/08989621.2020.1750957

Descarga

Métricas alternativas

Cómo citar

Hernández-Ruiz, A. (2016). Antifraud editorial policy in Spanish and Latin American scientific publication: JCR social sciences edition. [La política editorial antifraude de las revistas científicas españolas e iberoamericanas del JCR en ciencias sociales]. Comunicar, 48, 19-27. https://doi.org/10.3916/C48-2016-02

Compartir

           

Oxbridge Publishing House

4 White House Way

B91 1SE Sollihul Reino Unido

Administración

Redacción

Creative Commons

Esta web utiliza cookies para obtener datos estadísticos de la navegación de sus usuarios. Si continúas navegando consideramos que aceptas su uso. +info X