Ana-María Novella-Cámara, University of Barcelona (Espanha)
Clara Romero-Pérez, University of Seville (Espanha)
Héctor-S. Melero, National University of Distance Education (Espanha)
Palavras chave
Participação, infância, ambiente virtual, cultura participativa, direitos da criança, governo municipal
Resumo
As políticas para infância em nível local estimulam iniciativas nos municípios para promover a participação infantil. Neste artigo, nos centramos na política local como espaço promotor de participação e de cidadania infantil por meio da mediação digital, visto que esse ambiente imediato é onde os direitos da criança e do adolescente são exercidos e promovidos. O estudo busca analisar quais são as contribuições percebidas pelas lideranças municipais (cargos eleitos e figuras técnicas) a partir do ambiente digital e que uso fazem dele para impulsionar a participação infantil no município. Este estudo faz parte de um projeto nacional que conta com a colaboração das entidades Associação Internacional de Cidades Educadoras (AICE) e Cidades Amigas da Criança (CAI-Unicef). Participaram 279 indivíduos (191 personalidades técnicas e 88 cargos eleitos) procedentes de 179 municípios espanhóis associados à AICE e/ou à CAI. Os dados foram coletados em 2020. Foram aplicados dois questionários elaborados ad hoc. Dois dos resultados mais significativos do estudo são: a) a descoberta da variável que estabelece diferenças entre aquelas figuras técnicas que mediam a participação infantil em ambientes tecnológicos e aquelas que não o fazem; b) a utilização do ambiente digital como espaço interativo para fins informativos. Conclui-se que existe necessidade de repensar o ambiente digital como espaço participativo e incrementar o uso da tecnologia a serviço da cidadania infantil.
Referências
Asamblea General de las Naciones Unidas (Ed.) (2015). Agenda 2030 para el desarrollo sostenible. https://bit.ly/3aSDXpj
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Cáceres-Zapatero, M.D., Brändle, G., & Ruiz-San-Román, J.A. (2015). Hacia la construcción de una ciudadanía digital. Nuevos modelos de participación y empoderamiento a través de Internet. Prisma Social, 15, 643-684. https://bit.ly/3qauQqx
Cho, A., Byrne, J., & Pelter, Z. (2020). Digital civic engagement by young people. Unicef Office of Global Insight and Policy. https://uni.cf/3p3dKtv
Claro, M., Alfaro, A., Palma, A., & Ochoa, J.M. (2020). Participación de niños, niñas y adolescentes en el mundo digital. In D. Trucco, & A. Palma (Eds.). Infancia y adolescencia en la era digital. Un Informe comparativo de los estudios de Kids Online del Brasil, Costa Rica y el Uruguay. Naciones Unidas. https://bit.ly/2MS8prQ
Comité de los Derechos del Niño de las Naciones Unidas (Ed.) (2016). Observación general nº 20 sobre la efectividad de los derechos del niño durante la adolescencia. https://bit.ly/371fHjJ
Consejo de Europa (Ed.) (2012). Recomendación del Consejo de Europa sobre la participación de niños y jóvenes menores de 18 años de edad. https://bit.ly/2Z6c4Vv
Convención sobre los Derechos del Niño (Ed.) (1989). Adoptada y abierta a la firma y ratificación por la Asamblea General en su Resolución 44/25. https://bit.ly/3usqu00
Link DOI | Link Google Scholar
Council of Europe (Ed.) (2016). Council of Europe strategy for the rights of the child (2016-2021). https://bit.ly/3tLyJUX
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Díaz-Aldret, A. (2017). Participación ciudadana en la gestión y en las políticas públicas. Gestión y Política Pública, 26(2). 341-379. https://bit.ly/3vHRTv7
Link DOI | Link Google Scholar
García, P.D. (2019). El método comparativo constante y sus potencialidades para el estudio de políticas educativas para la escuela secundaria en Latinoamérica. Revista Latinoamericana de Educación Comparada, 10(15), 27-43. https://bit.ly/3cKaBfv
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Hart, R. (1992). Children’s participation. From tokenism to citizenship. Innocenti Essay nº4. International Child Development Centre. https://bit.ly/3dc3yMY
Innerarity, D. (2020). Una teoría de la democracia compleja. Gobernar en el siglo XXI. Galaxia de Gutenberg. https://bit.ly/33BQV7O
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Livingstone, S., Lievens, E., & Carr, J. (2020). Handbook for policymakers on the rights of the child in the digital environment. Council of Europe. https://bit.ly/3db4cu6
Lobera, J., & Rubio, R. (2015). Nativos digitales: ¿Hacia una nueva participación política? Revista de Estudios de Juventud, 108, 145-160. https://bit.ly/37hxZ0s
Morilla-Luchena, A., Borrego-Aleés, I., Orgambidez-Ramos, A., & Vázquez-Aguado, O. (2019). Aspectos psicosociales y calidad de vida laboral en los profesionales de la intervención social. Prisma Social, 26, 131-158. https://bit.ly/2LYUAaG
Murden, A., & Cadenasso, J. (2018). Ser joven en la era digital. Una aproximación a los procesos de construcción de subjetividad. CEPAL-Fundación SM. https://bit.ly/2ZeaalB
Parés, M. (2017). Repensar la participación de la ciudadanía en el mundo local. Diputación de Barcelona. https://bit.ly/3w2tDUR
Pavez, I. (2014). Los derechos de la infancia en la era de Internet. América Latina y las nuevas tecnologías. Naciones Unidas. https://bit.ly/3s0iRfA
Link DOI | Link Google Scholar
Link DOI | Link Google Scholar
Save the Children Sweden (Ed.) (2020). A mapping of child participation iniciatives in public decisión making and monitoring processes. https://bit.ly/2ZyRGN1
Smahel, D., Machackova, H., Mascheroni, G., Dedkova, L., Staksrud, E., Ólafsson, K., Livingstone, S., & Hasebrink, U. (2020). EU Kids Online 2020: Survey results from 19 countries. EU Kids Online. https://bit.ly/3s7Dmaq
Link DOI | Link Google Scholar
Tonucci, F. (1997). La ciudad de los niños. Barcanova.
Link DOI | Link Google Scholar
Unesco (Ed.) (2019). Enseñando y aprendiendo para una participación transformadora. UNESCO. https://bit.ly/3qDTuzY
Unicef (Ed.) (2016). Los derechos de la infancia y el Internet. Unicef. https://bit.ly/3sf2UCF
Unicef (Ed.) (2019). Child participation in local gobernance. A Unicef Guidance Note. https://uni.cf/2Z9MvCJ
Technical information
Recebido: 26-02-2021
Revisado: 26-03-2021
Aceite: 27-04-2021
OnlineFirst: 15-06-2021
Data de publicação: 01-10-2021
Tempo de revisão do artigo: 28 dias | Tempo médio de revisão do número 69: 30 dias
Tempo de aceitação do artigo: 60 dias | Tempo médio de aceitação do número 69: 69 dias
Tempo de edição da pré-impressão: 172 dias | Tempo médio de edição pré-impressão do número 69: 181 dias
Tempo de processamento do artigo: 217 dias | Tempo médio de processamento do número 69: 226 dias
Métricas
Métricas deste artigo
Vistas: 33272
Leituras dos resumos: 30337
Descargas em PDF: 2935
Métricas completas do Comunicar 69
Vistas: 377310
Leituras dos resumos: 337428
Descargas em PDF: 39882
Citado por
Citas em Web of Science
Serrano, D; Ramirez, AA and Palazuelos, IJ. Distance Education: Possibilities of Inclusion and Student Participation REICE. Revista Iberoamericana Sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educacion, 2022.
https://doi.org/10.15366/reice2022.20.2.002
Riadigos, J and Gradaille, R. The Forum for the participation of children and teenagers in Teo: A socio-educational context that enables children's right to participation CHILDREN AND YOUTH SERVICES REVIEW, 2023.
https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2023.107112
Puig, MS; Porto, HP; (...); Estrada, MRB. Child and youth participation in the municipality. Discourses and political strategies in Andalusia, Catalonia and Galicia BORDON-REVISTA DE PEDAGOGIA, 2023.
https://doi.org/10.13042/Bordon.2023.96468
Serrano-Arenas, D. Educational videos as strategies to trigger learning ALOMA-REVISTA DE PSICOLOGIA CIENCIES DE L EDUCACIO I DE L ESPORT, 2023.
Citas em Scopus
Serrano, Denys; Ramírez, Alma A. ; Palazuelos, Isaac J.. Distance Education: Possibilities of Inclusion and Student Participation), REICE. Revista Iberoamericana Sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educacion, .
https://doi.org/10.15366/reice2022.20.2.002
Serrano-Arenas, D.. Educational videos as strategies to trigger learning ), Aloma, .
https://doi.org/10.51698/aloma.2023.41.1.131-140
Couso, J.R., Pernas, R.G.. The Forum for the participation of children and teenagers in Teo: A socio-educational context that enables children's right to participation ), Children and Youth Services Review, .
Citas em Google Scholar
Spaces for learning, places for relationships and democratic citizenship in the contemporary city R Biagioli, JG Monteagudo… - Formazione & …, 2022 - ojs.pensamultimedia.it
https://ojs.pensamultimedia.it/index.php/siref/article/view/5733
Serrano, D., Ramírez, A. A., & Palazuelos, I. J. (2022). Educación a Distancia: Posibilidades de Inclusión y Participación Estudiantil. REICE: Revista Iberoamericana sobre Calidad, Eficacia y Cambio en Educación, 20(2), 29-46.
https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=8374775
Más allá de la ficción: medios digitales, violencia, política y reivindicación IJP Rojo - PAAKAT: Revista de Tecnología y Sociedad, 2022 - udgvirtual.udg.mx
http://www.udgvirtual.udg.mx/paakat/index.php/paakat/article/view/747
Los vídeos educativos como estrategias detonantes de aprendizaje D Serrano - Aloma: Revista de Psicologia, Ciències de l'Educació i …, 2023 - revistaaloma.net
http://revistaaloma.net/index.php/aloma/article/view/625
Más allá de la ficción: medios digitales, violencia y reivindicación IJP Rojo - PAAKAT: Revista de Tecnología y Sociedad, 2022 - udgvirtual.udg.mx
http://www.udgvirtual.udg.mx/paakat/index.php/paakat/article/view/747
A participación infantil municipal en Galiza: percepcións e escenarios de oportunidade na construción de cidadanía X Riádigos Couso - dspace.usc.es
Métricas alternativas
Como citar
Novella-Cámara, A., Romero-Pérez, C., Melero, H., & Noguera-Pigem, E. (2021). Children’s participation, local policy and the digital environment: Visions and uses among Spanish municipalities. [Participación infantil, política local y entorno digital: Visiones y usos en municipios españoles]. Comunicar, 69, 33-43. https://doi.org/10.3916/C69-2021-03